Restauratie 2 hertenbeelden
Inleiding
In het voorjaar van 2016 werd ons atelier benaderd door een lid van de kunstcommissie Zeist, met het verzoek om een offerte te maken voor de Restauratie van twee zinken hertenbeelden, gelegen in het Zeisterbos, (Driebergen-Zeist.)
Eén Hertenbeeld dateert uit circa 1848 en is een replica van een ontwerp van de Duitse beeldhouwer C. D. Rauch (1777-1857).
Dit eerste hertenbeeld , is dan nog eigendom van gieterij Schütz uit Zeist, en is tentoongesteld geweest op de wereldtentoonstelling in Londen in 1851. Daarna vermoedelijk aangekocht door ene Willem Veder die deze sculptuur voor zijn woning in Rotterdam (Westplein nr. 11 ?) had geplaatst. Een, vermoedelijk, familielid en/of zoon van Willem Veder, de heer Anton Veder bouwde in 1916, in Zeist een buitenplaats “Djimat” geheten, alwaar dan 2 Hertenbeelden in de tuin kwamen te liggen.
Door wie en wanneer het 2e hertenbeeld is gemaakt is niet bekend.
In 1951 werden de beelden door de weduwe, mevr. Veder-van Hoboken, geschonken aan de gemeente Zeist. (en werden deze tevens gerepareerd en opnieuw geschilderd.(?).
Begin tachtig, zijn de 2 beelden nogmaals opgeknapt door de afdeling openbare werken van de gemeente Zeist. De beelden zijn toen afgeschuurd en/of gezandstraald en opnieuw in bruinzwarte brons kleur geschilderd. De losse gewei-delen en een pootdeel, zijn vast-gesoldeerd. Toen is ook een vaste betonnen plaat rond de herten gegoten. (Bron : filmbeelden openbare werken) Vervolgens zijn de hertenbeelden bij de boswachterswoning in het Zeisterbos geplaatst, op het rotsplateau dat ter plaatse opgeknapt is , echter de plaatsing van de 2 herten is wel conform de oude opstelling gedaan, maar de rots-sokkels zijn “verwisseld”. (hoog versus laag)
Oorspronkelijk lag het Hert met de half-gestrekte voorpoot op de hoge rots (links voor de kijker) en het andere hert op de lage rots. (Bron: oude ansichtkaart Buitenplaats “Djimat”.
Sinds de jaren tachtig zijn deze twee Hertenbeelden, langzaam maar zeker, overgroeid met struiken en bomen en hebben geen onderhoud meer gehad. Daardoor verkeerden deze in 2016 in tamelijk slechte staat.
De zinken herten bestaan uit een ijzeren frame, waaromheen diverse gegoten delen zink zijn gesoldeerd. Er zijn enkele latere reparaties zichtbaar, waaronder gesoldeerde “kragen” om delen van met name het hertengewei weer vast te zetten middels een zink-lood soldeersel.
Door het roesten van het ijzeren binnenframe, zijn op diverse plaatsen de soldeernaden van deze zinken delen, opengegaan of ingescheurd.
Oude ansichtkaart Buitenplaats “Djimat”
v.l.n.r.: Gijs Kuiper (Gem. kunstcie), Freek van Rij (Steenhouwerij Maarssen), Joris Hellevoort (Boswachter/Utrechts Landschap), Hans Picard (Restaurator beelden), Ton Wuijten (restaurator steen)
De Restauratie, stap voor stap
1. Reinigen van de beelden met een lauwwarme zeepoplossing en na-reinigen met een hogedrukspuit, (gereduceerde druk.)
Dit is per beeld twee keer gedaan.
2. Voorbewerken van openstaande naden met een 2-comp. Epoxy-primer, speciaal geschikt voor metaal. Dit is per beeld herhaald met name voor de grotere scheuren.
3. Voorbewerken van de afgebroken delen van de geweien idem met deze primer.
4. De losse delen van het gewei, zijn weer vastgezet met 2 comp. epoxylijm (fa. met daarin verlijmde pennen van r.v.s.
5. Eén van de geweien die in zijn totaal was afgebroken maar gelukkig in delen bewaard werd teruggevonden, is gereconstrueerd op ons atelier. (materialen: idem).
6. Na verlijming van alle delen en vormgeving/bijschuren van de gelijmde verbindingen en reparaties, zijn de 2 beelden opnieuw geheel gereinigd.
7. Om de erosie van het ijzeren binnenframe te vertragen zijn 5 kleine gaatjes (5.5mm) geboord en Tectyl inwendig verneveld.
De gaatjes zijn gedicht met kunststof dopjes en afgeplamuurd met een dun laagje epoxy.
Na droging zijn de twee beelden geschilderd met een grijze metaalprimer (firma Sikkens/Engels, Amsterdam).
8. De beelden zijn vervolgens nogmaals geschilderd, nu met een roomwit gemaakte metaalprimer.
Na diverse proefjes afgeschilderd met een combinatie van schilderwerk en spuitwerk met bruine hoogwaardige lakverf, gemengd met een heldere glansvernis.
Het Eindresultaat
Bij de eerste oplevering vond, met name dhr. G. Kuiper (kunstkomissie Zeist), de 2 hertenbeelden te licht van kleur, wat niet overeen bleek te komen met de authentieke opname en bewaarde kleurschilfer.
Daarom is in nader overleg besloten om de 2 beelden nogmaals een kleurbehandeling te geven, nu met een door de kunstcomissie uitgekozen donkerder kleur (brons)-bruin.
N.b: De rotspartijen/sokkels (van zand-cement) zijn door een ander restauratiebedijf gedaan. (Steenhouwerij Maarssen, dhr. Ton Wuijten).
